Het is een bekende strategie: een strijd winnen door je vijand te leren kennen. Dat is precies wat HLB in opdracht van Brancheorganisatie Akkerbouw beoogt met het project Bladluizen Slim Beheersen. De bevindingen zijn opmerkelijk.
Het meest opvallende in 2023 was dat in de eerste vlucht vooral middenin percelen gevleugelde bladluizen zijn gevonden. Dit schetste de verbazing van de gehele hieraan verbonden begeleidingscommissie, naast HLB bestaand uit afgevaardigden van IRS, BO Akkerbouw en LTO. “De verwachting was namelijk dat bladluizen in de randen van percelen zouden bivakkeren, omdat ze in de luwten overwinteren”, legt projectleider Sanne Graafstra uit. Deze verrassende ontdekking leidt uiteraard tot nieuwe onderzoeksvragen.
In dit in 2022 gestarte project wordt inzicht verkregen in de migratie van bladluizen binnen een perceel. Bladluizen kunnen door virusoverdracht grote schade veroorzaken in pootaardappelen en suikerbieten. Door het krimpende middelenpakket is dit een groeiend probleem. Kennis over het reilen en zeilen van de bladluis kan leiden tot een gerichtere aanpak van de plaaginsecten. Hiermee komt beheersing en minimalisering van schade binnen handbereik.
Monitoring is de basis
De basis van het project is monitoring. Dat is waar HLB zich de afgelopen twee jaren hoofdzakelijk op heeft gericht. Doelgerichte bladluismonitoring, met plakplaten in Goudvallen zowel langs de randen als in aardappel- en suikerbietenpercelen, moet leiden tot aangepaste adviezen met minimale impact op het milieu. Met een doelgerichte aanpak zal de virusoverdracht in het perceel afnemen. Tevens kan een uitgekiende perceelskeuze, waarbij rekening wordt gehouden met omgevingsfactoren, in combinatie met een betrouwbare, vroege monitoring leiden tot verminderde inzet van chemische middelen.
Het onderzoek is breed opgezet over vijf percelen in Drenthe; drie aardappelpercelen en twee suikerbietenpercelen. De percelen zijn geselecteerd op verschillende omgevingsfactoren zoals verschillende naastgelegen gewassen, bloemenstroken en bosschages.
Drie pieken in vangsten
In 2023 zijn drie pieken in de hoeveelheid gevangen bladluizen waargenomen. In de eerste piek – begin mei – zijn de meeste vangsten in het midden van het perceel gedaan. In de tweede en derde piek (eind juni en begin oktober) zijn de meeste bladluizen aan de perceelranden gevangen, vooral aan de zuidzijde van percelen.
Verder is opvallend dat oogsten van omliggende gewassen, net als in 2022, geen effect blijkt te hebben op de vangst van het aantal gevleugelde bladluizen. “In 2023 hebben we van eind juni tot begin oktober amper bladluizen gevangen. Als er amper bladluizen zijn, vinden we migratie ook niet terug. Het heeft in de zomer veel geregend, dat heeft een negatief effect op de hoeveelheid bladluizen die we vangen. Hoe dat precies komt, is nu de vraag; zijn ze er echt niet of vliegen ze niet in de regen?”
Waarom middenin perceel?
Deze bevindingen leiden tot nieuwe onderzoeksvragen voor 2024. De voornaamste vraag is: waarom zijn in de eerste vlucht de meeste bladluizen in het midden van percelen gevangen; overleven bladluizen zachte winters op gewasresten en groenbemesters? De potentiële onderzoekspercelen voor aankomend jaar worden daarom nu al gescout op de aanwezigheid van bladluizen in en rond het perceel door Inge Bos. Zij volgt Sanne Graafstra vanaf 2024 op als projectleider voor het project Bladluizen Slim Beheersen.
Verder omvat het plan van aanpak voor 2024 het uitwerken van een literatuurstudie, voor het onderbouwen van de opvallende resultaten van afgelopen jaar. Ook wordt komend seizoen geëxperimenteerd met nieuwe – niet chemische – alternatieven tegen bladluis, zoals FAB (Functionele agrobiodiversiteit)-randen.
Vragen? Neem contact op met Inge Bos: 0615029768 of i.bos@hlbbv.nl
Meer informatie
Klik op de onderstaande button om meer te lezen over het project ‘Bladluizen slim beheersen door inzicht in de migratie van bladluizen binnen het perceel’.
